In 2016 was het streven van Spanje de voedselverspilling in het land te halveren vóór 2030. Dit werd met de aanname van de Werelddoelen voor Duurzame Ontwikkeling van de Verenigde Naties beloofd.
Met meer dan 84 procent van de eetbare producten die direct (zonder bewerkt of gekookt te zijn) bij het afval belanden, is het land nog erg ver van dat doel verwijderd. In 2018 werd bijna 1,4 miljard kilo/liter aan voedsel weggegooid door Spaanse huishoudens. Dat is 8,9 procent meer dan in 2017, terwijl de trend de voorgaande twee jaar neerwaarts was.
Volgens het Spaanse ministerie van Landbouw, Visserij en Voedsel (MAPA) is de toegenomen voedselverspilling een gevolg van de hoge voorjaars- en zomertemperaturen. Dat is sowieso al een periode waarin voedselverspilling toeneemt. Dit jaar nam de voedselverspilling die maanden zelfs toe met 10,5 procent.
Hoge temperaturen zorgen voor een toename in voedselverspilling, maar anderzijds zorgt meer voedselverspilling ook weer voor hogere temperaturen. Volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is verspild of weggegooid voedsel (25 tot 30% van alle voedselproductie ter wereld) verantwoordelijk voor tussen 8 en 10 procent van alle door menselijk toedoen veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen. Experts zeggen daarom dat het inperken van voedselverspilling essentieel is bij het bestrijden van de klimaatverandering.
De nationale aanpak om voedselverspilling tegen te gaan in Spanje legt nadruk op de verantwoordelijkheid van de consument en negeert andere factoren in de agrarische voedselketen. Volgens beschikbare gegevens belandt 84 procent van de producten direct in de vuilnis, vooral fruit, groenten en melkproducten. De resterende 15,8 procent wordt na bereiding weggegooid.
Milieuactivisten in Spanje willen dat de regering extra inspanningen levert en met een wet komt tegen voedselverspilling op alle niveau’s, zodat het probleem in de hele toeleverings- en consumptieketen wordt aangepakt en niet alleen op het niveau van de consument.
Volgens de EU wordt 46,5 miljoen ton voedsel per jaar geproduceerd maar niet opgegeten in Europese huishoudens. De Europese Raad gaf aan dat verspild en bedorven voedsel goed is voor een vierde van al het water dat voor landbouwdoeleinden wordt gebruikt, biodiversiteit vernietigt en de wereldeconomie 990 miljard dollar per jaar kost.
Ondanks dat er op Europees en Spaans niveau niet heel veel strenge regels worden geïntroduceerd, komen er wel steeds meer particuliere initiatieven tot stand of treffen specifieke bedrijven zelf maatregelen om voedselverspilling tegen te gaan. Zo brengt de organisatie Too Good To Go cateringbedrijven, horeca en bedrijven die voedingsmiddelen verkopen in verband met mensen die producten (bijna) over datum willen redden van de vuilnis. Via een app kunnen de bedrijven deze producten tegen gereduceerd tarief aanbieden en kunnen consumenten kijken wat er in hun omgeving beschikbaar is. In elf maanden tijd hebben 450.000 mensen in 14 provincies zich hiervoor aangemeld.