In opdracht van de Ministeries van Infrastructuur en Milieu en Economische Zaken is eind 2016 onderzoek
gedaan naar voedselverspilling bij huishoudens in Nederland. Dit is eerder gedaan in 2010 en 2013.
In 2016 heeft CREM Waste Management een sorteeranalyse van vast huishoudelijk afval uitgevoerd bij
130 huishoudens in 13 gemeenten. KantarPublic voerde het consumentenonderzoek ‘Voedselverspilling in
Nederland op basis van zelfrapportage’ uit onder 763 respondenten. Daarnaast heeft KantarPublic, in
opdracht van de zuivelindustrie en FNLI, via een app een schattingsstudie gedaan naar verspilling van
vloeistoffen onder 1.105 respondenten.
Volgens de zelfrapportage gooien consumenten 21,2 kilo voedsel (vast en vloeibaar) per respondent per
jaar weg. Op basis van de uitkomsten van de sorteeranalyse blijkt dit een onderschatting te zijn (41,2 kilo).
Wel geeft de zelfrapportage inzicht in de routes van voedselverspilling. Het belangrijkste deel gaat via het
huishoudelijk afval: 60,2% (waarvan 35,0% via vuilniszak/bak en 25,2% via gft; zie figuur 1). 29,6% gaat
via de gootsteen of het toilet (dranken en half vaste/vloeibare producten) en 10,2% via overige routes
(o.a. naar dieren en de composthoop).
Uit de sorteeranalyse blijkt dat de verspilling van vast voedsel (inclusief sauzen, vetten en zuivel) via
huishoudelijk afval 30,4 kilo per persoon per jaar is (grijs vlak in figuur 1). Op basis van de verdeling over
de routes is berekend dat 10,8 kilo vast voedsel via overige routes wordt verspild (5,9 kilo dikke vloeistoffen
en 4,9 kilo brood, agf, etc.). Samen is dat dus 41,2 kilo per persoon per jaar. Dit getal is gecorrigeerd voor
de wateropname door pasta en rijst. Het is minder dan de 48 kilo gemeten in 2010 en 47 kilo in 2013.
Maar dit verschil valt binnen de betrouwbaarheidsmarge en daarmee is de daling dus niet significant.
Verspilling van vast voedsel is 13,0% van de aangekochte hoeveelheid voedsel. In 2013 was dit 13,5%.
De meest verspilde vaste voedingsmiddelen zijn: brood (23% van de totaal verspilde hoeveelheid, zie
tabel 1), zuivelproducten (vla, yoghurt, kwark, melk: 17%), groente (14%), fruit (12%) en vlees (7%).
In 2013 was de top 5 achtereenvolgens: zuivel, brood, groente, fruit en sauzen en vetten.
Nieuw is dat via een nieuwe methode een inschatting is gemaakt van de verspilling van vloeistoffen via
de gootsteen en het toilet (blauw vlak in figuur 1). Jaarlijks gaat het om 57,3 liter per persoon. Dit betreft
50,7 liter dranken (waarvan 10,2 liter melk en 2,6 liter zuiveldrank) en 6,6 liter dikke vloeistof (dikke zuivel
en sauzen). Zuivel en sauzen zijn dus in feite op 2 manieren gemeten. Vooral koffie en thee (30,7 l) en
melk (10,2 l) worden veel verspild.
De verspilling van vast voedsel (inclusief sauzen, vetten en zuivel) bij huishoudens via het huisvuil en andere
routes is dus 41,2 kilo per persoon per jaar en vertoont een niet-significante, dalende trend. De geschatte
verspilling van dranken via de gootsteen is met 57,3 liter per respondent een tot nu toe onderschatte
verspillingsroute. Deze getallen kunnen niet bij elkaar worden opgeteld omdat het om andere meetmethoden
gaat en omdat de meeteenheid anders is (per persoon versus per respondent).